“Özel operasyonun” yenilenmiş hedefi olarak Ukrayna’nın zorla ruslaştırılması
Natalya ISHCHENKO
Rus-Ukrayna savaşının başlangıcından bu yana, Rus propagandasının temelinde “Ukrayna’da Nazizm” konusu yatmaktadır. Bu tezin defalarca çürütülmesine ve Ukrayna’daki gerçek duruma ilişkin tüm ayrıntılı açıklamalara rağmen, Ukrayna’nın her yerinde görülebileceği iddia edilen “Naziler” ve Ukrayna’da popüler olduğu iddia edilen “Nazi ideolojisi” efsanesinin istikrarlı ve kalıcı olduğu ortaya çıktı.Yankıları hala birçok ülkenin medya alanında görülebilir.
Ancak son olaylar, bu konudaki tüm soru işaretlerini giderir niteliktedir ve Kremlin’in tüm “Nazi” yalanlarını çürütmektedir.
Değişmeyen Hedefler
Rusya’nın geniş çaplı işgali, “Ukrayna’da Nazizm” propaganda dalgasıyla başladı. Hatırladığımız gibi, Kremlin “operasyonun” ana hedefinin Ukrayna’nın “silahsızlaştırılması” ve “denazifikasyonu” olduğunu ilan etmişti. Bu, Putin’in kendisi tarafından Şubat ayında açıklandı ve çeşitli Rus yetkililer ve propagandacılar tarafından yüz binlerce kez tekrarlandı.
Savaşın neredeyse sekizinci ayı geride kaldı. Blitzkrieg için hazırlanan Rus planlamacıların hesaplamalarında yanıldıkları açıkça ortadadır. Artık “operasyon” hem askeri boyutta, hem de Rus propagandacılarının ve Rus generallerinin algısında bile fiili bir savaşa dönüşüyor. Ancak açıklanan ana ideolojik hedefler değişmedi.
Gerçi, uzmanlar periyodik olarak “özel operasyon”un hedeflerinin değiştirilmesinden bahsetti. Örneğin, Mayıs ayı başlarında Rus muhalefet yayını “Proekt”, Kremlin’e yakın medya yöneticileri, sosyologlar ve siyaset uzmanlarına atıfta bulunarak, Rus yetkililerin “denazifikasyon” terimi için bir alternatif bulmaya çalıştığını yazdı. Onlara göre, bunun nedeni Rus halkının “denazifikasyon” kelimesinin anlamını tam olarak anlamıyor olmasıydı. Bununla birlikte, sonraki gelişmeler Kremlin tarafından ilan edilen ilk “hedeflere” dokunmamaya karar verildiğini gösterdi.
Sadece birkaç gün önce, 12 Ekim’de Rusya Devlet Başkanı’nın basın sekreteri Dmytriy Peskov, Rusya Federasyonu başkanı tarafından ilan edilen Ukrayna’daki “özel askeri operasyon”un hedeflerinin daha da güçlendiğini söyledi. Peskov, gazetecilerle yaptığı görüşmede, “Evet, 24-25 Şubat’taki konuşmada belirtildiği gibi (hedefler) aynı kalıyor”, dedi.
Hedefler arasında “silahsızlaştırma ve denazifikasyon” olup olmadığı sorulduğunda ise, “Elbette, bu hedeflerin aktüelliği sadece artıyor” cevabını verdi.
Ancak yinede “özel operasyon”un amacına ilişkin kamuoyuna yapılan açıklamalarda bazı düzenlemeler yapıldı.
YENİLENMİŞ AÇIKLAMALAR
Peskov’un yukarıdaki yorumundan bir gün önce, Kremlin’in ana medya sözcülerinden biri olan Rus devlet ajansı RIA Novosti’nin internet sitesinde, “özel askeri operasyon” kavramının ideolojik içeriğinin bir açıklaması olarak kabul edilebilecek bir metin yayımlandı. Yayın, Rus propaganda sisteminin merkezi isimlerinden biri olan Petr Akopov tarafından yazılmıştır (Ukrayna’da yaptırım uygulanan isimler arasındadır).
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığının nedeninin güncellenmiş tanımı şu şekildedir: “Sadece kazanmak istemiyoruz: Ukrayna’yı Rus dünyasının bir parçası olarak doğal durumuna geri döndürmemiz gerekiyor.” Makalenin belirleyici başlığı “Ukrayna’nın yeniden inşa edilmesinin yeni bir aşaması başladı.” Yani, Rus propagandası ve aslında Rus hükümeti, artık mücadelenin bir tür “Nazizm”le değil, direkt Ukrayna ile olduğunu kabul ediyor. Yani, Rusya, Ukraynalıları Ukraynalı olma haklarından, Ruslardan ayrı bir ulus ve kendi devletlerinden mahrum etmek ve ruslaştırmak için tüm Ukrayna ile savaşta olduğunu açıkça ilan ediyor.
Ukraynalılar ve Ukrayna devleti için Rus saldırganlığının bu yıkıcı hedefi, Kremlin’in bu açık sözlülüğünden önce bile Ukraynalıların önemli bir kısmı tarafından zaten biliniyordu. Uzmanlar ve aydınlar uzun süredir “Ukrayna’da Nazizm’e karşı mücadele” ve “denazifikasyon”un aslında “Ukraynasızlaştırma” ve tüm Ukraynalılara karşı ayrım gözetmeksizin mücadele anlamına geldiği konusunda uyarıyorlar. Fakat bu bakış açısı Ukrayna’da bile ancak tam ölçekli Rus işgalinden sonra ana akım haline gelebildi.
Haziran ayında, yazar Serhiy Jadan, Rusların işgal altındaki bölgelerdeki davranışları ile ilgili olarak Facebook’ta şunları yazdı: “Gerçekte, Ruslar bilinçli veya bilinçsiz olarak ana hedefleri hakkında, ülkemizdeki varlıklarının nedeni hakkında konuşmuyorlar. Nazilerden arındırma ve askerden arındırma konusundaki tüm bu inandırıcı olmayan kuruntuları gerçeği gizlemek, asıl yaptıklarının üstünü örtmek içindir. Ruslar Ukraynasızlaştırma politikası uyguluyorlar. Cinayetlere, yağmalamaya ve şehirlerin yıkılmasına ek olarak, kütüphane kitaplarının yakılması, okullarda Rus eğitim programı uygulanması, Ukrayna sembollerinin imha edilmesi, onlar için tamamen tutarlı ve motive edici bir uygulamadır. Bizi yok etmek istiyorlar. Ukrayna’da Ukrayna’yı sembole her şeyi yok etmek istiyorlar.”
Bu görüşü gerçekler de desteklemektedir. Ukrayna topraklarının işgalinden sonra, Ruslar her şeyden önce tüm Ukrayna bilgi kanallarını kapattılar, Ukrayna kitaplarını okullardan ve kütüphanelerden kaldırdılar. Ukrayna Kültür ve Enformasyon Politikası Bakanı Oleksandr Tkachenko, işgalcilerin amacının Ukrayna kimliğini yok etmek olduğunu vurguluyor.
İDEOLOJİK FABRİKA OLARAK OKULLAR
“Ukraynasızlaştırma” aslında iki aşamada gerçekleşiyor. Birincisi işgal. İkincisi ise, zihinsel ve ideolojik yayılmadır.
Ruslara göre, Rus dünyasına eşzamanlı katılımla beraber “Ukraynasızlaştırma” temelde eğitim kurumları aracılığıyla yapılacaktı. Aslında, okulların kendileri, Ukraynalı çocukların Ruslara dönüştürülmesi için bir tür insani fabrika haline gelecekti.
“Almenda” Yurttaşlık Eğitimi Merkezi’nin raporuna göre, işgal altındaki Zaporijya ve Kherson bölgelerindeki yeni akademik yıl için yapılan hazırlık, eğitim kurumlarına Rusça ders kitapları sağlamayı ve öğretmenleri Rus programlarına göre yeniden eğitmeyi içeriyordu.
Örneğin, işgal altındaki bölgelerdeki okul programlarına, haftalık “önemli şeyler hakkında konuşmalar” dersleri eklendi. Bu, Sovyetlerde uygulanan “politik bilgilendirme” derslerinin bir benzeridir. “Almenda” Merkezi’nin belirttiği gibi, bu sınıflar fiilen Ukraynalı çocuklarda Rus kimliği oluşturmaya yöneliktir ve Rus propaganda anlatılarının yayılmasına katkıda bulunmaktadır.
Merkezin başkanı Valentina Potapova konu ile ilgili olarak “Yeni bölgelerin işgalinden sonra, yerel sakinlerden, “Bandera propagandası ile doldurulduğu” iddia edilen Ukrayna eğitim sistemini değiştirmeye çalıştıklarını söylediklerini duyduk”, dedi.
Ukrayna ordusu, Harkiv bölgesinin işgalden kurtarılmış topraklarında tarih, sosyoloji, Rus dili ve edebiyatı üzerine birçok Rus ders kitabı buldu. Bu kitapların çoğu 2022’de Rusya Federasyonu’nda basıldı.
2022’de Moskova’da basılan ve Ruslar tarafından Harkiv bölgesine getirilen 20. yüzyılın ikinci yarısı ve 21. yüzyılın başı Rusya tarihi ders kitabı, eğitim sistemi aracılığıyla Ukraynalı çocukların bilincini değiştirme niyetinin somut bir kanıtı oldu. Kitabın temelinde, eğitimin hedeflediği sonucun “öğrencilerde Rus vatandaşlığı bilinci yurtseverlik sevgisi oluşumu” olduğu açıkça belirtiliyor.
Dil ise incelenmesi gereken ayrı bir konudur. 1 Eylül’den itibaren, Rusya tarafından işgal edilen bölgelerdeki okullarda eğitim, yalnızca Rusya Federasyonu programlarına göre ve yalnızca Rusça dilinde gerçekleştiriliyor. Ukrayna dili, okulun ve velilerin kararıyla ek bir kursun parçası olarak “eklenebilir”. İnsan hakları savunucularının araştırmalarında belirttiği gibi, “ebeveynlerin kararıyla” gibi ifadeler daha önce işgal edilen Kırım’da da kullanılmış, ancak ebeveynlerin korkutulması veya tercihlerinin direkt göz ardı edilmesi nedeniyle, Ukrayna dili fiili olarak ders programına dahil edilmemiştir.
Eylül ortasında, Ukrayna eğitim ombudsmanı Serhiy Gorbaçov, geçici olarak işgal edilen bölgelerde Ukraynalı öğretmenlerin Rus eğitim programlarına göre ders vermeye zorlanmasının çok sık rastlanan bir durum olduğunu bildirdi. Eğitim soykırımı, Ukraynalıları sadece fiziksel olarak değil, aynı zamanda zihinsel olarak da öldürme girişimlerini kapsayan Rusya’nın Ukrayna’ya karşı genel soykırım politikasının bir parçasıdır.
Rus-Ukrayna savaşının bu aşamasında, yalnızca Kremlin’in azılı ajanları ve koyu Ukrayna düşmanları, Rus saldırganlığı hakkında “Ukrayna’da Nazizme karşı bir savaş yürütüldüğünü” iddia eden yanlış anlatılar üretmeye devam edebilir gibi görünüyor. Nazizm gerçekten de Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmada mevcuttur, ancak Ukrayna tarafından değil Rusya tarafından sergilenmektedir. Bu bariz gerçek, yavaş yavaş tüm “Ukrayna’da Nazi” Rus propaganda yalanlarını bilgi alanında bastırmalıdır.
Rus Propagandasının Türk Tarafı
2+2=5: Orwell Putin’in şizofaşizmini nasıl öngördü?
Daha fazla içerik için StopFake web sitesini ve Twitter, Instagram sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz
