Kremlin, Batı ile kötüleşen ilişkileri dengelemek ve “teknik egemenlik ve güvenlik” ihracatı ve tarihsel problemler için pazarlar geliştirmek için son yıllarda Asya ve Orta Doğu ülkeleriyle işbirliği yapmak için yoğun bir çaba sarfetti
.Buna ek olarak, Kremlin, giderek zenginleşen Asya devletlerinin, Batı’nın kendisini egemen olarak gördüğü bir dünya düzeninin parçalanmasına yardımcı olacağını umuyor. Bundan sonra Rusya’nın eylemleri, sistemik olmayan diğer otoriter aktörlerden oluşan bir arka plandan ayırt edilemez olacak.
Vladimir Putin, 24 Şubat’ta yaptığı son ve en büyük Ukrayna işgaliyle yeni bir dünya düzensizliğine doğru önemli bir adım attı. Ancak o zamandan beri destek toplamakta başarılı olamadı. Bununla birlikte, Kremlin, yalnızca yaptırımların etkisinden kaçmak için değil, aynı zamanda küresel bir Batı karşıtı koalisyon inşa etmek için batılı olmayan ülkelerin desteğini daha güçlü bir şekilde aramaya başladı. Ukrayna işgali ile aynı ayda, rolünü “uluslararası entelektüellerle diyalog” olarak oldukça şatafatlı bir şekilde ilan eden ve bir Putin buluşu olan Valday Tartışma Kulübü; Rusya’nın Orta Doğu’daki yeni stratejisi hakkında bir rapor hazırladı.
Kremlin uzmanlarının planları arasında; Rusya için bir “teknolojik sıçrama” sağlamaya yardımcı olacak bir “Büyük Avrasya” inşası ve Suudi Arabistan, İsrail, Singapur ve diğer gelişmiş ülkelerle ilişkilerin derinleştirilmesi yer alıyor. Kremlin; Çin ile ittifak halinde, aynı zamanda, gelişmekte olan beş ekonomiden oluşan BRICS grubunu ve “demokratik, adil ve akılcı yeni bir uluslararası politika ve ekonomik düzen” oluşturmaya çalışan Şanghay İşbirliği Örgütü’nü (SCO) genişletmek için girişimlerde bulunuyor. Buna ek olarak Batı yaptırımlarından kaçınmak ve ortak bir banka ve alternatif bir para birimi oluşturmak için arayış içerisine girdi.
“Yüzünü Doğuya Dön” birkaç aydır Rus medyasındaki en popüler tezlerden biriydi. Kremlin propagandacıları, “Batı’nın kelimenin tam anlamıyla çürüdüğünü” ve yalnızca Doğu medeniyetinin bir geleceği olduğunu iddia ediyor.
Aynı zamanda Rusya, müttefikleri arasında Amerikan karşıtı duyguları alevlendirdiği gerçeğini gizlemiyor ve genellikle, ABD’den bahsetmeden, bir sömürge geçmişini ele alıyor. Özellikle Hindistan’da, Amerikalıların “ahlakı vaaz etme girişimlerinin Hintli seçkinler ve kitleler tarafından oldukça acı verici bir şekilde algılandığına ve onlarda Batı ülkelerinin sömürgecilik sonrası bir yansıması olarak görüldüğüne” dikkat çekiyorlar.
Belki de, Sovyet zamanlarında biriken dostane ilişkilerin, günümüzde yaptırımları atlatmak için kullanılabileceğini umuyorlar. Valday uzmanları “Hindistan, Rusya’ya uygulanan yatırımlar ve Batı malları için bir geçiş noktası ve Rus malları için bir pazar olma şansına sahip” diyor.
Herhangi bir ülkenin komşusunu işgal etme kararının bir anti-emperyal mücadele eylemi olduğunu iddia etmesi kolay değil, ancak Rusya sözcüleri yine de savaşın ABD’nin dayattığı “boyunduruk” a karşı Rusya’ nın mücadelesi olduğunu savundular.
Bu “sömürge bağımlılığı” teorisi; eski casus Andrey Besrukoviy ve daha sonra diğer Rus propagandacıları tarafından, bir saldırganlık eylemini “bağımsızlık savaşı” olarak göstermek için aktif olarak kullanıldı. Bu, yakın zamanda Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov tarafından tekrarlandı ve Lavrov; “Rusya’nın Ukrayna’daki askeri operasyonu, dünyayı Batı’nın yeni sömürgeci baskısından kurtarıyor” dedi.
Benzer mevzular, Rus toplumunun yurtsever seferberliği ve sömürge sonrası ülkelerin sempatisini kazanmak için kullanılıyor. Buna paralel olarak, ABD ve Batı’nın mevcut politikalarının bir bütün olarak sömürgeciliğin yeniden doğuşuna ve “Üçüncü Dünya ülkelerinin sömürüsünün” devamına olanak sağladığına, Asyalı ve diğer ortakları ikna etme çabası var.
“Küresel yeni-sömürgecilik altında, sömürge ve ana ülke arasındaki ilişkinin özü değişmez. Yeni-sömürgeler, ulusal egemenliklerinden ve kendi kaderini tayinlerinden kaynaklanan bağımsız siyasi kararlar alma olanağından mahrum kalacaklar”
Bu kampanya, Kremlin’in şikayetlerini alıp evrensel hale getirmeyi amaçlıyor. Böylece rejim yanlısı web sitesi Vz.ru, ele geçirilen Rus varlıklarının Ukrayna’nın askeri savunmasını finanse etmek için kullanılabileceği önerisine öfkeyle yanıt verdi. Batı, Rusya’nın altın ve döviz rezervlerinde olduğu gibi diğer ülkelerin tasarruflarını da “ellerinden alabiliriz” uyarısında bulundu.
Eski sömürge ülkelerinde bir etkisi varmış gibi görünen bu argümanlara karşı çıkmanın yolları var. Garip görünse de, Orta ve Doğu Avrupa’nın (CEE) eski Sovyet kolonileri en büyük potansiyele sahiptir. “Rusya’nın Batı’ya sömürgeci bağımlılığı” fikri yanıltıcıdır ve Rus uzmanlar tarafından bile defalarca reddedilmiştir, oysa Sovyetlerin yıkılmasıyla oluşan yeni devletler, Rusya’yla sömürge bağımlılığıyla mücadelede gerçek deneyime sahiptir.
Jeopolitik çalışmalar üzerine uzmanlaşmış bir Hint vakfında ders verdim ve tecrübelerimden yola çıkarak Rusya’nın emperyalist rövanşizmi ile Rusya’nın eski kolonilerini yeniden köleleştirme argümanlarının ne kadar önemli ve anlaşılabilir olduğunu biliyorum. Bu fon Ukrayna, Belarus, Tacikistan ve Sovyetlerden bağımsızlığını kazanan diğer ülkelerin uzmanlarıyla ortak bir dil bularak etkileşim halindeydi.
Batı’nın, Pasifik bölgesi ve Orta Doğu ülkeleriyle işbirliği için Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinden ve Kafkaslardan uzmanlarla işbirliği yapma olanaklarını tam olarak anlamamış olması mümkündür. Bu insanlar, Rus yeni-sömürgeciliği hakkında kişisel deneyimlerinden bahsedebilirler. Ayrıca, Rus makamlarının, sözde yeni müttefikleri için açık bir tehdit içerdiğinin altını çizmek gerekir.
Sergey Lavrov’un “dünyayı Batı’nın yeni sömürgeci baskısından kurtarmak”tan bahsettiğinde ne demek istediğini tam olarak anlamak için Kremlin’in bugün “kurtarılmış” olarak adlandırdığı bölgelere – geçmişte bu bölgede oluşan toplumlara- bakmak yeterli. Mariupol, Volnovakha ve diğer Ukrayna kasabaları ve köyleri bir derstir.
Rusya’ya göre henüz özgürlük tanımını içselleştiremeyen ülkelerde hakimiyet kurmayı amaçlayan Rus rejiminin hedef aldığı ülkeleri, bu şehirler açık bir şekilde uyarmalıdır.
Yazar: Kseniya Kirilova
